Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται –κατά πάσα πιθανότητα– στις αρχές Φεβρουαρίου η προκήρυξη του διαγωνισμού για την κατασκευή και τη λειτουργία των τεσσάρων εργοστασίων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων στην Αττική. Το έργο, το οποίο έχει χαρακτηριστεί μία από τις μεγαλύτερες επενδύσεις στην Ευρώπη όσον αφορά τις περιβαλλοντικές υποδομές, έχει και έναν έντονα συμβολικό χαρακτήρα, καθώς εκκινεί, με καθυστέρηση τουλάχιστον 8 ετών, την υλοποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική.
Η διαγωνιστική διαδικασία θα αναδείξει τον ανάδοχο-επενδυτή ο οποίος θα αναλάβει την κατασκευή των εργοστασίων σε Φυλή (ετήσιας δυναμικότητας 700.000 τόνων απορριμμάτων), Λιόσια (δυναμικότητας 400.000 τόνων), Γραμματικό (δυναμικότητας 127.500 τόνων) και Κερατέα (90.000 τόνων).
Οι διαγωνισμοί, σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, θα προκηρυχτούν ταυτόχρονα αλλά θα είναι ξεχωριστοί για κάθε έργο, γεγονός που σημαίνει ότι ενδεχόμενη εμπλοκή σε κάποιο από τα τέσσερα εργοστάσια δεν θα επηρεάσει την πορεία υλοποίησης των υπολοίπων. Τα έργα θα κατασκευαστούν με τη μέθοδο της Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), με τον προϋπολογισμό τους να εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 430 εκατ. ευρώ. Το ελληνικό Δημόσιο θα συμμετάσχει –μέσω ΕΣΠΑ– στη χρηματοδότηση της κατασκευής του έργου με περίπου 120 εκατ. ευρώ.
Από την πλευρά του ο ανάδοχος, ο οποίος καλείται να διασφαλίσει την απρόσκοπτη χρηματοδότηση του έργου, θα αναλάβει την ολοκληρωμένη διαχείριση και αξιοποίηση περίπου 1,35 εκατομμυρίων τόνων απορριμμάτων σε ετήσια βάση για 20 με 25 χρόνια. Δεδομένου ότι στην Αττική παράγονται ετησίως περίπου 2,1 εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών (σύμφωνα με στοιχεία του 2010), τα τέσσερα αυτά εργοστάσια θα διαχειρίζονται τουλάχιστον το 60% του συνόλου των απορριμμάτων του Λεκανοπεδίου.
Στόχος των αρμόδιων φορέων είναι να κλείσει η διαγωνιστική διαδικασία, δηλαδή να βγει ο ανάδοχος, εντός του 2012, προκειμένου τα έργα να τεθούν σε πλήρη λειτουργία το 2014, χρονιά κατά την οποία εκτιμάται ότι θα κορεστεί ο ΧΥΤΑ Φυλής.
Το διαγωνισμό θα τρέξει ο Ειδικός Διαβαθμικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής, ο φορέας της Περιφέρειας Αττικής, ο οποίος συστάθηκε μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο. Της προκήρυξης των τευχών δημοπράτησης για τα τέσσερα εργοστάσια (αναμένεται το πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου) θα πρέπει να έχουν προηγηθεί τόσο η απόφαση του Δ.Σ. του ΕΔΣΝΑ ότι θα προχωρήσει το έργο ως ΣΔΙΤ όσο και η συνεδρίαση της αρμόδιας διυπουργικής επιτροπής, κατά την οποία θα εγκριθεί το έργο ως ΣΔΙΤ.
«Ο στόχος του νέου Συνδέσμου είναι να υλοποιήσει όλα τα έργα που προβλέπει ο Περιφερειακός Σχεδιασμός, προκειμένου να αντιμετωπιστούν συσσωρευμένα προβλήματα δεκαετιών, να αποτραπεί ο κίνδυνος βαρύτατων προστίμων από την Ε.Ε. και να αποφευχθεί το ενδεχόμενο σε σύντομο χρονικό διάστημα η Αττική να μην μπορεί πλέον να διαχειριστεί τα απορρίμματά της» λέει στην «F.S.» ο περιφερειάρχης Αττικής και πρόεδρος του Δ.Σ. του ΕΔΣΝΑ Γιάννης Σγουρός, επισημαίνοντας πάντως πως ο νέος φορέας είναι αντιμέτωπος με σοβαρά προβλήματα, όπως το έλλειμμα ύψους 72,5 εκατ. ευρώ που παρέλαβε από τον ΕΣΔΚΝΑ και τα σημαντικά κενά που αφορούν το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του.
Πέρα όμως από τα προβλήματα με τα οποία είναι ήδη αντιμέτωπος ο αρμόδιος φορέας για την υλοποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού για τη διαχείριση των απορριμμάτων, αρκετά είναι τα ανοιχτά μέτωπα και οι εκκρεμότητες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Κερατέας, όπου ακόμα δεν έχει οριστεί η χωροθέτηση του Χώρου Υγειονομικής Ταφής. Κατόπιν των έντονων αντιδράσεων της τοπικής κοινωνίας, ο δήμος Λαυρεωτικής έχει προτείνει άλλη θέση για τον ΧΥΤ από αυτήν που είχε προκριθεί μέσω του Περιφερειακού Σχεδιασμού, πρόταση στην οποία διάκειται θετικά το υπουργείο Περιβάλλοντος. Ωστόσο το ΥΠΕΚΑ αναμένει από το δήμο την εκπόνηση περιβαλλοντικής μελέτης προκειμένου να αξιολογηθεί περιβαλλοντικά η εν λόγω λύση.
Πάντως, διαμηνύεται ότι η συγκεκριμένη εκκρεμότητα δεν επηρεάζει στην παρούσα φάση την εξέλιξη της διαγωνιστικής διαδικασίας, δεδομένου ότι σε αυτή γίνεται ένας ανταγωνιστικός διάλογος με τους υποψήφιους αναδόχους και αξιολογούνται οι προτάσεις προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο ο κάθε υποψήφιος ανάδοχος έχει την οικονομική, διαχειριστική και τεχνική επάρκεια για να εκτελέσει το έργο.
«Θεωρώ πολύ θετική εξέλιξη την προκήρυξη των ξεχωριστών διαγωνισμών για τα τέσσερα εργοστάσια, με την έννοια ότι επιτέλους θα έχουμε κάτι συγκεκριμένο και απτό, καθώς έχουμε φτάσει σε πολύ οριακό σημείο σχετικά με τους στόχους που θα πρέπει ως χώρα να επιτύχουμε. Για παράδειγμα, το 2013 έχουμε το στόχο της εκτροπής του 50% των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων από την υγειονομική ταφή. Αν δεν προχωρήσουν τα έργα στην Αττική, δεν υπάρχει περίπτωση να τον πετύχουμε. Ούτως ή άλλως τα εργοστάσια δεν θα είναι έτοιμα το 2013, αλλά εν πάση περιπτώσει εντός του 2014 είναι πολύ πιθανό να έχουμε τα πρώτα έργα που θα λειτουργούν» αναφέρει ο Κωνσταντίνος Αραβώσης, λέκτορας στο ΕΜΠ και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, επισημαίνοντας ότι στην προκήρυξη των τευχών πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι η δημόσια χρηματοδότηση είναι διασφαλισμένη και ότι δεν υπάρχουν γκρίζες γραμμές στο ποιες τεχνικές προδιαγραφές είναι επιτρεπτές προκειμένου να μη λειτουργήσουν ως αντικίνητρο στην προσέλκυση επενδυτών. Σημειώνεται πως κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης (από τα μέσα του περασμένου Σεπτεμβρίου έως τα τέλη Οκτωβρίου) σχετικά με το διαγωνισμό για την κατασκευή των τεσσάρων εργοστασίων εκδηλώθηκε έντονο ενδιαφέρον τόσο από ελληνικά όσο και από διεθνή σχήματα που δραστηριοποιούνται στην εκτέλεση τέτοιων έργων.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως αναμένονται και οι στόχοι που θα θέτουν τα τεύχη δημοπράτησης, τους οποίους οι υποψήφιοι ανάδοχοι θα κληθούν να εκπληρώσουν με τις προτεινόμενες τεχνολογίες τους. Τη στιγμή που στην Αττική φαίνεται πως πάει να γίνει το πρώτο βήμα στην κατεύθυνση της υλοποίησης του Περιφερειακού Σχεδιασμού, η Βουλή ετοιμάζεται να ψηφίσει το νομοσχέδιο με το οποίο εναρμονίζεται η ελληνική νομοθεσία με την κοινοτική Οδηγία 98/2008. Βάσει της Οδηγίας αυτής, πρώτη προτεραιότητα στην ιεράρχηση κάθε σχεδίου διαχείρισης στερεών αποβλήτων θα πρέπει να είναι η πρόληψη και τελευταία επιλογή η τελική διάθεση των υπολειμμάτων σε Χώρο Υγειονομικής Ταφής (σήμερα στην Ελλάδα θάβεται περίπου το 80% του συνόλου των απορριμμάτων), ενώ αναφέρεται ότι θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη και η ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων. Επιπλέον, η Οδηγία ορίζει ότι το 2020 η ανακύκλωση θα πρέπει να φτάνει το 50% και η εκτροπή των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων από τους Χώρους Υγειονομικής Ταφής το 75% .
Μια ακόμα σημαντική παράμετρος είναι ότι από το μείγμα των τεχνολογιών που θα προταθεί από τους υποψήφιους αναδόχους και τελικά θα επιλεγεί από τον αρμόδιο φορέα θα εξαρτηθεί και το κόστος με το οποίο θα επιβαρυνθούν οι δήμοι και συνεπώς οι δημότες μέσα από τα δημοτικά τέλη. «Ούτως ή άλλως η όποια λύση επιλεγεί δεν θα είναι η τέλεια, διότι απλώς δεν υπάρχει τέλεια λύση. Θα είναι η πιο κατάλληλη, αλλά σίγουρα θα είναι καλύτερη από τη μηδενική. Διότι αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στο μηδέν» τονίζει ο κ. Αραβώσης.
Free Sunday
Η διαγωνιστική διαδικασία θα αναδείξει τον ανάδοχο-επενδυτή ο οποίος θα αναλάβει την κατασκευή των εργοστασίων σε Φυλή (ετήσιας δυναμικότητας 700.000 τόνων απορριμμάτων), Λιόσια (δυναμικότητας 400.000 τόνων), Γραμματικό (δυναμικότητας 127.500 τόνων) και Κερατέα (90.000 τόνων).
Οι διαγωνισμοί, σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, θα προκηρυχτούν ταυτόχρονα αλλά θα είναι ξεχωριστοί για κάθε έργο, γεγονός που σημαίνει ότι ενδεχόμενη εμπλοκή σε κάποιο από τα τέσσερα εργοστάσια δεν θα επηρεάσει την πορεία υλοποίησης των υπολοίπων. Τα έργα θα κατασκευαστούν με τη μέθοδο της Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), με τον προϋπολογισμό τους να εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 430 εκατ. ευρώ. Το ελληνικό Δημόσιο θα συμμετάσχει –μέσω ΕΣΠΑ– στη χρηματοδότηση της κατασκευής του έργου με περίπου 120 εκατ. ευρώ.
Από την πλευρά του ο ανάδοχος, ο οποίος καλείται να διασφαλίσει την απρόσκοπτη χρηματοδότηση του έργου, θα αναλάβει την ολοκληρωμένη διαχείριση και αξιοποίηση περίπου 1,35 εκατομμυρίων τόνων απορριμμάτων σε ετήσια βάση για 20 με 25 χρόνια. Δεδομένου ότι στην Αττική παράγονται ετησίως περίπου 2,1 εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών (σύμφωνα με στοιχεία του 2010), τα τέσσερα αυτά εργοστάσια θα διαχειρίζονται τουλάχιστον το 60% του συνόλου των απορριμμάτων του Λεκανοπεδίου.
Στόχος των αρμόδιων φορέων είναι να κλείσει η διαγωνιστική διαδικασία, δηλαδή να βγει ο ανάδοχος, εντός του 2012, προκειμένου τα έργα να τεθούν σε πλήρη λειτουργία το 2014, χρονιά κατά την οποία εκτιμάται ότι θα κορεστεί ο ΧΥΤΑ Φυλής.
Το διαγωνισμό θα τρέξει ο Ειδικός Διαβαθμικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής, ο φορέας της Περιφέρειας Αττικής, ο οποίος συστάθηκε μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο. Της προκήρυξης των τευχών δημοπράτησης για τα τέσσερα εργοστάσια (αναμένεται το πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου) θα πρέπει να έχουν προηγηθεί τόσο η απόφαση του Δ.Σ. του ΕΔΣΝΑ ότι θα προχωρήσει το έργο ως ΣΔΙΤ όσο και η συνεδρίαση της αρμόδιας διυπουργικής επιτροπής, κατά την οποία θα εγκριθεί το έργο ως ΣΔΙΤ.
«Ο στόχος του νέου Συνδέσμου είναι να υλοποιήσει όλα τα έργα που προβλέπει ο Περιφερειακός Σχεδιασμός, προκειμένου να αντιμετωπιστούν συσσωρευμένα προβλήματα δεκαετιών, να αποτραπεί ο κίνδυνος βαρύτατων προστίμων από την Ε.Ε. και να αποφευχθεί το ενδεχόμενο σε σύντομο χρονικό διάστημα η Αττική να μην μπορεί πλέον να διαχειριστεί τα απορρίμματά της» λέει στην «F.S.» ο περιφερειάρχης Αττικής και πρόεδρος του Δ.Σ. του ΕΔΣΝΑ Γιάννης Σγουρός, επισημαίνοντας πάντως πως ο νέος φορέας είναι αντιμέτωπος με σοβαρά προβλήματα, όπως το έλλειμμα ύψους 72,5 εκατ. ευρώ που παρέλαβε από τον ΕΣΔΚΝΑ και τα σημαντικά κενά που αφορούν το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του.
Πέρα όμως από τα προβλήματα με τα οποία είναι ήδη αντιμέτωπος ο αρμόδιος φορέας για την υλοποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού για τη διαχείριση των απορριμμάτων, αρκετά είναι τα ανοιχτά μέτωπα και οι εκκρεμότητες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Κερατέας, όπου ακόμα δεν έχει οριστεί η χωροθέτηση του Χώρου Υγειονομικής Ταφής. Κατόπιν των έντονων αντιδράσεων της τοπικής κοινωνίας, ο δήμος Λαυρεωτικής έχει προτείνει άλλη θέση για τον ΧΥΤ από αυτήν που είχε προκριθεί μέσω του Περιφερειακού Σχεδιασμού, πρόταση στην οποία διάκειται θετικά το υπουργείο Περιβάλλοντος. Ωστόσο το ΥΠΕΚΑ αναμένει από το δήμο την εκπόνηση περιβαλλοντικής μελέτης προκειμένου να αξιολογηθεί περιβαλλοντικά η εν λόγω λύση.
Πάντως, διαμηνύεται ότι η συγκεκριμένη εκκρεμότητα δεν επηρεάζει στην παρούσα φάση την εξέλιξη της διαγωνιστικής διαδικασίας, δεδομένου ότι σε αυτή γίνεται ένας ανταγωνιστικός διάλογος με τους υποψήφιους αναδόχους και αξιολογούνται οι προτάσεις προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο ο κάθε υποψήφιος ανάδοχος έχει την οικονομική, διαχειριστική και τεχνική επάρκεια για να εκτελέσει το έργο.
«Θεωρώ πολύ θετική εξέλιξη την προκήρυξη των ξεχωριστών διαγωνισμών για τα τέσσερα εργοστάσια, με την έννοια ότι επιτέλους θα έχουμε κάτι συγκεκριμένο και απτό, καθώς έχουμε φτάσει σε πολύ οριακό σημείο σχετικά με τους στόχους που θα πρέπει ως χώρα να επιτύχουμε. Για παράδειγμα, το 2013 έχουμε το στόχο της εκτροπής του 50% των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων από την υγειονομική ταφή. Αν δεν προχωρήσουν τα έργα στην Αττική, δεν υπάρχει περίπτωση να τον πετύχουμε. Ούτως ή άλλως τα εργοστάσια δεν θα είναι έτοιμα το 2013, αλλά εν πάση περιπτώσει εντός του 2014 είναι πολύ πιθανό να έχουμε τα πρώτα έργα που θα λειτουργούν» αναφέρει ο Κωνσταντίνος Αραβώσης, λέκτορας στο ΕΜΠ και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, επισημαίνοντας ότι στην προκήρυξη των τευχών πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι η δημόσια χρηματοδότηση είναι διασφαλισμένη και ότι δεν υπάρχουν γκρίζες γραμμές στο ποιες τεχνικές προδιαγραφές είναι επιτρεπτές προκειμένου να μη λειτουργήσουν ως αντικίνητρο στην προσέλκυση επενδυτών. Σημειώνεται πως κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης (από τα μέσα του περασμένου Σεπτεμβρίου έως τα τέλη Οκτωβρίου) σχετικά με το διαγωνισμό για την κατασκευή των τεσσάρων εργοστασίων εκδηλώθηκε έντονο ενδιαφέρον τόσο από ελληνικά όσο και από διεθνή σχήματα που δραστηριοποιούνται στην εκτέλεση τέτοιων έργων.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως αναμένονται και οι στόχοι που θα θέτουν τα τεύχη δημοπράτησης, τους οποίους οι υποψήφιοι ανάδοχοι θα κληθούν να εκπληρώσουν με τις προτεινόμενες τεχνολογίες τους. Τη στιγμή που στην Αττική φαίνεται πως πάει να γίνει το πρώτο βήμα στην κατεύθυνση της υλοποίησης του Περιφερειακού Σχεδιασμού, η Βουλή ετοιμάζεται να ψηφίσει το νομοσχέδιο με το οποίο εναρμονίζεται η ελληνική νομοθεσία με την κοινοτική Οδηγία 98/2008. Βάσει της Οδηγίας αυτής, πρώτη προτεραιότητα στην ιεράρχηση κάθε σχεδίου διαχείρισης στερεών αποβλήτων θα πρέπει να είναι η πρόληψη και τελευταία επιλογή η τελική διάθεση των υπολειμμάτων σε Χώρο Υγειονομικής Ταφής (σήμερα στην Ελλάδα θάβεται περίπου το 80% του συνόλου των απορριμμάτων), ενώ αναφέρεται ότι θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη και η ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων. Επιπλέον, η Οδηγία ορίζει ότι το 2020 η ανακύκλωση θα πρέπει να φτάνει το 50% και η εκτροπή των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων από τους Χώρους Υγειονομικής Ταφής το 75% .
Μια ακόμα σημαντική παράμετρος είναι ότι από το μείγμα των τεχνολογιών που θα προταθεί από τους υποψήφιους αναδόχους και τελικά θα επιλεγεί από τον αρμόδιο φορέα θα εξαρτηθεί και το κόστος με το οποίο θα επιβαρυνθούν οι δήμοι και συνεπώς οι δημότες μέσα από τα δημοτικά τέλη. «Ούτως ή άλλως η όποια λύση επιλεγεί δεν θα είναι η τέλεια, διότι απλώς δεν υπάρχει τέλεια λύση. Θα είναι η πιο κατάλληλη, αλλά σίγουρα θα είναι καλύτερη από τη μηδενική. Διότι αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στο μηδέν» τονίζει ο κ. Αραβώσης.
Free Sunday
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου