Κερατέα ένα χρόνο μετά.

Πριν από ένα χρόνο τέτοιες μέρες όλη η Ελλάδα συζητούσε για την πρωτοφανή αντίσταση των κατοίκων της Κερατέας ενάντια στις δυνάμεις καταστολής, το κράτος και τους μεγαλοεπιχειρηματίες που προσπάθησαν να εισβάλουν στην περιοχή προκειμένου να  κατασκευάσουν μονάδα ΧΥΤΑ. Αντίσταση που αποτέλεσε εφαλτήριο και πηγή έμπνευσης για τους αγώνες που ήρθαν αργότερα απέναντι στη βία της μνημονιακής πολιτικής. Για κάτι περισσότερο από τέσσερις μήνες το ρολόι είχε σταματήσει στα μπλόκα και τα οδοφράγματα της λεωφόρου Λαυρίου. Η επιβολή της εξουσίας και το «δίκιο του δυνατού» ήρθε για πρώτη φορά σε τόσο ευθεία σύγκρουση με τη λαϊκή βούληση και το συμφέρον των από κάτω μέσα σε μία πρωτοφανή εξέγερση. Ο σφιχτός εναγκαλισμός κράτους - καπιταλιστών (εργολάβοι) και η χρήση βίας, βρήκαν απέναντί τους την ενότητα, τη θέληση και το δίκιο μιας ολόκληρης κοινωνίας. Με καθημερινή παρουσία των κατοίκων στα πολύ ζωντανά μπλόκα, με συγκρούσεις αλλά και με ένα δίκτυο ενημέρωσης και αλληλεγγύης, έγινε αυτό που έμοιαζε σχεδόν ακατόρθωτο. Το κράτος των εργολάβων, 128 μέρες αργότερα, «έλυσε την πολιορκία» αποσύροντας τις αστυνομικές δυνάμεις, σηματοδοτώντας έτσι τη δική του ήττα και τη νίκη του κινήματος. Ήταν μία από τις λίγες νίκες που κατάφερε τα τελευταία χρόνια οποιοδήποτε κίνημα στην Ελλάδα και σίγουρα αποτελεί ορόσημο για πολλούς ακόμα αγώνες.

Όλα αυτά μας τα θύμισε η πρώτη επέτειος από την εισβολή των ΜΑΤ, που πραγματοποιήθηκε στην πόλη της Κερατέας, με συζητήσεις και βιντεοπροβολές που πραγματοποιήθηκαν στο «Άπαρτο Κάστρο» του μπλόκου της Κερατέας, με πορεία από το κέντρο της πόλης ως το μπλόκο και με εκδηλώσεις στο Οβριόκαστρο Κερατέας. Στις εκδηλώσεις συμμετείχαν τοπικοί φορείς και σύλλογοι, σωματεία, ο Δήμος Λαυρεωτικής, επιτροπή του κινήματος “Δεν πληρώνω” καθώς και η καλλιτεχνική ομάδα “Art resistance” που είχε πρωτοστατήσει στην πραγματοποίηση μουσικού φεστιβάλ στο μπλόκο. Ο σκοπός που ένωσε ένα χρόνο πριν μια ολόκληρη πόλη μας επανέφερε στο ίδιο μέρος όπου συνέβησαν όλα, ανακαλώντας στη συλλογική μνήμη των κατοίκων και των αλληλέγγυων εκείνες τις μέρες. Ανακαλώντας εμπειρίες, των οποίων τη σπουδαιότητα δεν αντιλαμβανόμασταν όσο τις βιώναμε, αλλά συνειδητοποιούμε τώρα, όντας σε απόσταση από τα γεγονότα, τη σημασία τους. Και παρ’ ότι η συγκίνηση περίσσευε για όσους συμμετείχαν τις μέρες εκείνες στον αγώνα, ήταν η καλύτερη αφορμή για συζήτηση για να καταλάβουμε τι ακριβώς συνέβη, πώς τα καταφέραμε και πώς μας έχει επηρεάσει.

Κοιτώντας πίσω αναγνωρίζουμε τρεις βασικούς παράγοντες που μας οδήγησαν στη νίκη. Ο πρώτος είναι η ενότητα. Ενότητα στη βάση ανάμεσα στον κόσμο με ανάληψη πρωτοβουλιών από τα κάτω. Η διάρκεια και η αμείωτη ένταση του αγώνα. Η αλληλεγγύη που έδειξαν άνθρωποι και συλλογικότητες έξω από αυτήν την περιοχή με την προσπάθειά τους να ενημερώσουν ευρύτερα κομμάτια της κοινωνίας, αλλά και με την ίδια την παρουσία τους στο δρόμο δίπλα στους κατοίκους. Δυστυχώς δεν θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο αγώνας πέρασε ολοκληρωτικά στα χέρια του κόσμου, αφού δεν πραγματοποιήθηκαν συνελεύσεις όπου θα μπορούσε να αποφασίζει η βάση για την εξέλιξη του, δημιουργώντας ένα κενό στο δημοκρατικό τρόπο λειτουργίας του μπλόκου.

Θα κάναμε λάθος αν περιορίζαμε τη συζήτηση ενός τέτοιου αγώνα μόνο στις συγκρούσεις με την αστυνομία. Το κίνημα αυτό έθεσε πολλά ζητήματα προς συζήτηση και πολλά «δεδομένα» προς αμφισβήτηση, όπως τη βίαιη επιβολή της εξουσίας. Υπερβαίνοντας αυτά έβαλε το ζήτημα της διαχείρισης της δημόσιας γης,  αμφισβήτησε το «δικαίωμα» της ιδιοποίησης του ζωντανού φυσικού πλούτου από μεγαλοεπιχειρηματίες και της εμπορευματοποίησής του καθώς και τον τρόπο διαχείρισης απορριμμάτων. Ταυτόχρονα απαίτησε εναλλακτικούς τρόπους για την επίλυση ενός τέτοιου ζητήματος, τρόπους που δεν θα βάζουν πάνω από τις ζωές των ανθρώπων το κέρδος, στοχοποιώντας έμμεσα τον ίδιο τον τρόπο παραγωγής, που έχει μοναδικό κριτήριο το κέρδος. Όσο και αν αυτό δεν έγινε συνειδητά το ίδιο το σύστημα αμφισβητήθηκε ολοκληρωτικά σ’ αυτόν τον αγώνα και μάλιστα ηττήθηκε.

Πέρασε μόλις ένας χρόνος κι όμως έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Η καταπίεση των εργαζομένων από τη μνημονιακή πολιτική, τα σκληρά μέτρα που αποφασίζονται καθημερινά, η ανεργία, όλα αυτά είναι δυστυχώς η νέα πραγματικότητα που διανύουμε μέσα στην κρίση. Η εξέγερση της Κερατέας είναι το καλύτερο παράδειγμα για τον κόσμο της εργασίας και τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που αμφισβητούν την πολιτική που εφαρμόζεται σήμερα. Η ενότητα, η ένταση του αγώνα και η αλληλεγγύη είναι τα μόνα όπλα που έχουν οι εργαζόμενοι στα χέρια τους. Το είδαμε στην Κερατέα, το είδαμε στους 300 μετανάστες της Υπατίας, το βλέπουμε τώρα στους εργάτες της Χαλυβουργίας. Η εξέγερση είναι η μόνη λύση! Άλλωστε όπως έχει πει και ένας καλός κύριος με μεγάλη γενειάδα στο παρελθόν: «Οι προλετάριοι δεν έχουν να χάσουν τίποτε άλλο παρά μόνο τις αλυσίδες τους!»

Κωνσταντίνος Παπαθύμιος
epohi.gr